جوش آرگون که با نام های جوشکاری تیگ (TIG – Tungsten Inert Gas) و جوشکاری تنگستن گاز خنثی نیز شناخته میشود، در جدول دقیقترین و همچنین با کیفیت و بادوام ترین روش های جوشکاری است. د فرآیند این جوشکاری آرگون از الکترود غیر مصرفی تنگستن برای ایجاد قوس الکتریکی استفاده میشود گاز محافظ آن (آرگون یا مخلوط آرگون-هلیوم) از ناحیه ای که در آن جوشکاری انجام شده است، در برابر آلودگی های محیطی مراقبت میکند.
از این روش جوشکاری به دلیل دقت بسیار بالا و کنترل گرمای دقیق، در صنایع حساس مانند هوافضا، خودروسازی، تجهیزات پزشکی و خطوط انتقال مواد شیمیایی استفاده میشود چرا که جوشکاری آرگون امکان تولید جوش تمیز با حداقل پاشش فلز مذاب را فراهم میکند، که برای قطعات نازک بسیار حیاتی است.
در ادامه این مطلب از مقالات پویا صنعت به طور کامل همه چیز را درباره جوش آرگون توضیح داده ایم.
جوش آرگون چه اصول و مکانیزمی دارد؟
جوش آرگون به دلیل حساسیت بالا، باید با اصول استاندارد خودش اجرا شود تا بتوان بهترین عملکرد را از آن دریافت کرد و با جوشی بی کیفیت مواجه نشد. در ادامه این مقاله از پویا صنعت به این اصول و مکانیزم ها اشاره کردهایم.
فرآیند ذوبی و نقش الکترود تنگستن
در جوش تیگ، قوس الکتریکی بین الکترود تنگستن و فلز پایه ایجاد میشود. گرمای ایجاد شده باعث ذوب شدن فلز پایه و در صورت نیاز، فلز پرکننده میشود. الکترود تنگستن غیر مصرفی است و در برابر حرارت بسیار بالا مقاوم است.
نقش گاز محافظ
گاز محافظ، همان آرگون یا ترکیب آن با هلیوم، در برابر آلودگی های محیطی، اکسید شدن محافظت میکند. این گاز رایجترین محافظ برای فلزات است و معمولا برای فلزات نازک و سبک استفاده میشود؛ بعضی اوقات هم از ترکیب آرگون و هلیوم جهت افزایش نفوذ جوش و همچنین افزایش سرعت فرآیند استفاده میشود.
کنترل گرما و نفوذ جوش
یکی از مزایای جوش تیگ کنترل دقیق گرمای ورودی است. این ویژگی به جوشکار امکان میدهد تا قطعات نازک یا حساس را بدون ایجاد تغییر شکل یا ترک جوش دهد. همچنین، نفوذ جوش قابل تنظیم است و کیفیت اتصال تضمین میشود.
همچنین مطلب انواع جوشکاری قوس الکتریکی هم میتواند برای شما مفید باشد.
ابزارهای جوش آرگون
منبع تغذیه
منبع تغذیه AC یا DC انرژی لازم برای ایجاد قوس را فراهم میکند. انتخاب AC یا DC به نوع فلز بستگی دارد (مثلاً AC برای آلومینیوم و DC برای فولاد و فولاد ضد زنگ).
مشعل تیگ
مشعل تیگ الکترود تنگستن را در جای خود نگه میدارد و جریان گاز محافظ را کنترل میکند. مشعلهای دستی امکان تنظیم جریان را فراهم میکنند و بعضی از مدلها دارای خنککننده آب هستند.
الکترود تنگستن
الکترود تنگستن غیرمصرفی است و در انواع خالص، توریمی، لانتانیومی و زیریکونیومی موجود است. انتخاب نوع الکترود به فلز جوش داده شده، جریان و نوع منبع تغذیه بستگی دارد.
گاز محافظ
آرگون خالص رایجترین انتخاب است. هلیم و مخلوط آرگون-هلیم برای فلزات خاص و افزایش نفوذ جوش استفاده میشوند.
فلز پرکننده
فلز پرکننده به صورت سیم یا میله برای تقویت جوش اضافه میشود و در فلزات نازک یا آلیاژهای حساس نقش حیاتی دارد.
تجهیزات جانبی
- پدال پا برای کنترل جریان جوش
- سیلندر گاز و رگولاتور فشار
- کابلها و اتصالات مناسب
همچنین مقاله “دستگاه جوش بدون الکترود: فناوری پیشرفته با مزایای متعدد” میتواند به کار شما بیاید.
الکترودهای مورد استفاده در جوش آرگون
انواع مختلف الکترود جوشکاری باعث میشود که کیفیت و کارایی جوش آرگون متفاوت باشد. در ادامه چند مورد از مهمترین آنها را برای شما بازگو میکنیم.
- تنگستن خالص (Pure Tungsten): مناسب برای AC و آلومینیوم، نقطه ذوب بالا و پایداری قوس مناسب
- تنگستن توریمی (Thoriated Tungsten): برای DC و فولاد و فولاد ضد زنگ، نفوذ بالا و پایدار
- تنگستن لانتانیومی (Lanthanated Tungsten): جایگزین ایمن توریم، مناسب برای DC و AC، کارایی بالا
- تنگستن زیریکونیومی (Zirconiated Tungsten): برای AC و آلومینیوم، پایداری بالا در دماهای بالا
| نوع الکترود تنگستن | رنگ شناسایی | نوع جریان مناسب | فلزات قابل استفاده | ویژگیها و مزایا |
|---|---|---|---|---|
| تنگستن خالص | سبز | AC | آلومینیوم، منیزیم | قوس پایدار در جریان متناوب، نقطه ذوب بالا، مناسب برای جوشهای سبک |
| تنگستن توریمی | قرمز | DC | فولاد، فولاد ضد زنگ، مس | قوس پایدار، شروع آسان، نفوذ بالا؛ اما حاوی مواد رادیواکتیو (احتیاط در استفاده) |
| تنگستن لانتانیومی | آبی | DC و AC | آلومینیوم، فولاد ضد زنگ، تیتانیوم | جایگزین ایمن توریم، طول عمر بیشتر، شروع قوس بهتر |
| تنگستن زیریکونیومی | سفید | AC | آلومینیوم و آلیاژهای سبک | مقاومت بالا در برابر آلودگی قوس، پایداری در حرارت زیاد |
| تنگستن سرخ | خاکستری | DC | فولاد نازک، مس، آلیاژهای دقیق | شروع سریع قوس در جریان پایین، مناسب برای قطعات ظریف |
فلزات قابل جوشکاری با تیگ
آلومینیوم
یکی از مناسبترین روش های جوش برای آلومینیوم، جوش آرگون است چرا که گرما به سرعت از دست میرود و کنترل دقیق قوس برای جلوگیری از عیوب بسیار ضروری است. ا این روش در صنایع هوافضا و خودروسازی بسیار زیاد استفاده میشود
فولاد ضد زنگ
با استفاده از برق DC و قطب منفی الکترود، گرمای ورودی کنترل شده و خواص ضد خوردگی حفظ میشود؛ در صنایعی مانند لوله کشی و تجهیزات غذایی و دارویی از این روش استفاده میکنند.
فولاد معمولی
این نوع فولاد به راحتی جوش داده میشود و همچنین جوش های مرتب با پاشش کم ایجاد میشود. اغلب کاربرد آن در سازهها، خودرو و تولید قطعات صنعتی است.
کرومولی
آلیاژ کروم-مولیبدن در صنایع موتوری و تولید دوچرخه استفاده میشود. جوش تیگ نفوذ عالی و جوش بدون ترک ارائه میدهد.
آلیاژهای نیکل
آلیاژهای مقاوم به خوردگی و دمای بالا با آرگون یا مخلوط آرگون-هلیم جوش داده میشوند. صنایع برق، شیمی و هوافضا از این فلزات استفاده میکنند.
تفاوت جوش آرگون با جوش معمولی
جوشکار تیگ تفاوت های اساسی با سایر روش های جوشکاری ازجمله دستی، MIG و اکسی استیلن دارد. این تفاوت ها شامل موارد زیر است:
دقت و کنترل حرارت
جوش آرگون امکان کنترل دقیق گرما را فراهم میکند، در حالی که روشهای دیگر گرما را کمتر کنترل میکنند و ممکن است باعث تغییر شکل قطعه یا ایجاد ترک شوند.
کیفیت و ظاهر جوش
جوش تیگ تمیز و مرتب است و به دلیل پاشش کم، پس از جوشکاری تمیزکاری کمتری نیاز دارد.
فلزات قابل جوشکاری
جوش آرگون روی فلزات نازک، غیرآهنی و آلیاژهای خاص عملکرد بهتری دارد، در حالی که روشهای معمولی بیشتر روی فولادهای کربنی و قطعات ضخیم کاربرد دارند.
سرعت جوشکاری
جوش تیگ معمولاً کندتر از MIG و جوش دستی است، اما نتیجه نهایی بسیار با کیفیتتر و دقیقتر است.
چه فلزاتی نباید از روش جوشکاری آرگون بهره ببرند؟
چدن: کربن بالا و ترکخوردگی آسان
تیتانیوم: نیازمند تجهیزات و محیط تخصصی
برنج و فلزات واکنشی دیگر: نقطه ذوب بالا و واکنشپذیری با اکسیژن
کاربرد جوشکاری آرگون در صنایع
- هوافضا
- خودروسازی
- خطوط لوله و سازهها
- تجهیزات پزشکی
- صنایع شیمیایی و غذایی
- کاربرد های تخصصی و پروژه های حساس
5 تکنیک و مهارت لازم
- کنترل گرمای ورودی و نفوذ قوس
- زاویه و فاصله مناسب مشعل
- تکنیک شروع و پایان جوش
- جلوگیری از اکسیداسیون و عیوب جوش
- مهارتهای چشمی برای تشخیص کیفیت جوش
5 عدد از عیب هایی معمول
- ترک خوردگی و تنشهای داخلی
- حباب و پاشش جوش
- نفوذ ناکافی یا بیش از حد
- پیچ خوردگی و تغییر شکل قطعه
- بازرسی و کنترل کیفیت با ابزارهای غیرمخرب
مراقبت و نگهداری از تجهیزات جوش آرگون
برای مراقبت و نگهداری از تجهیزات جوش آرگون باید چند نکته استاندارد را به صورت منظم و دورهای انجام دهید که در ادامه آنها را به شما توضیح خواهیم داد.
ابتدا مشعل و الکترود را بعد از هر بار استفاده تمیز کنید تا آلودگی یا ذرات اکسید باعث افت کیفیت جوش نشود. سیلندر گاز آرگون باید در محیطی خشک و خنک نگهداری شود و درپوش آن همیشه بسته باشد چرا که در غیر اینصورت سیلندر گاز آرگون دچار نشتی یا آلودگی میشود که این موضوع بسیاز برای این دستگاه ها مخرب است. کابلها، اتصالات و منبع تغذیه را بهطور منظم بررسی کنید تا از سلامت عایقها و اتصالات اطمینان داشته باشید. همچنین تعویض بهموقع اجزای مصرفی مانند نازلها، الکترودها و فیلرها باعث افزایش طول عمر تجهیزات و پایداری کیفیت جوش خواهد شد.
سوالات متداول (FAQ) درباره جوش آرگون
جوش آرگون چیست و چگونه کار میکند؟
جوش آرگون یا جوش تیگ، روشی ذوبی است که با استفاده از الکترود تنگستن غیرمصرفی و گاز محافظ آرگون، فلزات را به هم جوش میدهد. قوس الکتریکی بین الکترود و فلز پایه باعث ذوب شدن فلز میشود و در صورت نیاز فلز پرکننده اضافه میشود.
چه تفاوتی بین جوش آرگون و جوش معمولی وجود دارد؟
جوش آرگون دقت، کنترل حرارت و کیفیت ظاهری بالاتری دارد و پاشش فلز کم است. برخلاف جوشهای معمولی، برای فلزات نازک و حساس مناسب است و جوش تمیزتری تولید میکند.
چه فلزاتی را میتوان با جوش آرگون جوش داد؟
فلزات رایج شامل آلومینیوم، فولاد ضد زنگ، فولاد معمولی، کرومولی و آلیاژهای نیکل هستند. این روش برای فلزات نازک و حساس بهترین عملکرد را دارد.
کدام فلزات را نباید با جوش آرگون جوش داد؟
چدن، تیتانیوم و فلزات واکنشی مانند برنج به دلیل ترکخوردگی، نقطه ذوب بالا یا نیاز به تجهیزات تخصصی، برای جوش تیگ مناسب نیستند.
ابزارهای اصلی جوش آرگون کدامند؟
منبع تغذیه AC/DC، مشعل تیگ، الکترود تنگستن، گاز محافظ، فلز پرکننده، پدال پا و کابلها از اجزای اصلی جوش آرگون هستند.
انواع الکترودهای جوش آرگون چیست و چه کاربردی دارند؟
الکترودهای تنگستن خالص، توریمی، لانتانیومی و زیریکونیومی برای فلزات مختلف استفاده میشوند. انتخاب صحیح الکترود باعث کیفیت بهتر جوش و کنترل دقیق گرما میشود.
جوش آرگون برای چه کاربردهایی مناسب است؟
صنایع هوافضا، خودروسازی، خطوط لوله، تجهیزات پزشکی، صنایع شیمیایی و پروژههای حساس که نیاز به جوش دقیق و با کیفیت دارند، از جوش تیگ استفاده میکنند.
چه مهارتهایی برای جوشکاری آرگون لازم است؟
کنترل گرمای ورودی، زاویه مناسب مشعل، تکنیک شروع و پایان جوش، پیشگیری از اکسیداسیون و تشخیص کیفیت جوش از مهارتهای ضروری است.
مزایا و محدودیتهای جوش آرگون چیست؟
مزایا: جوش دقیق، تمیز و زیبا؛ قابلیت جوشکاری فلزات نازک؛ پاشش کم؛ استحکام بالا.
محدودیتها: نیاز به مهارت بالا؛ سرعت پایین نسبت به MIG؛ هزینه بالاتر تجهیزات؛ دشواری جوشکاری فلزات ضخیم.
چگونه میتوان از تجهیزات جوش آرگون مراقبت کرد؟
تمیز کردن مشعل و الکترود، نگهداری سیلندر گاز و کابلها، بررسی منبع تغذیه و تعویض اجزای مصرفی، از اقدامات ضروری برای نگهداری و افزایش عمر تجهیزات است.
نظر بدهید